Gündem
 Gündem > Ekonomik Gündem > Hamaney'den Devrim Muhafızlarına: Siyasetten uzak durun
Hamaney'den Devrim Muhafızlarına: Siyasetten uzak durun
İran'ın din lideri Ayetullah Ali Hamaney, ülkenin en büyük gücü Devrim Muhafızları'ndan siyasetten uzak durmalarını istedi.
Devrim Muhafızları komutanlarıyla yaptığı bir toplantıda Hamaney, "Muhafızların siyasette olup bitenlere vâkıf olmaları, ancak aktif politika yapmamaları gerektiğini" söyledi.
Ülke siyasetinin en üst düzeyde parçası olan Devrim Muhafızları, İran'da askerî olduğu kadar ekonomik bir güç aynı zamanda. İran İslam Devrimi ardından İran'da yönetici elitler, devletin ekonomide güçlü bir role sahip olması gerektiğini savunmuş, özel sektöre ve piyasa ekonomisine gelişen tepki, ülkede bulunan bankaların ve pek çok işletmenin kamulaştırılmasına yol açmıştı.
Devrimin ardından kamulaştırılan varlıkların denetimi ise büyük ölçüde Devrim Muhafızları ve Bünyad adı verilen vergiden muaf kurumlara geçmişti.
Ekonomide olumlu işaretler
İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani'nin göreve gelmesi ardından Tahran yönetiminin Batı'yla daha iyi ilişkilere girme yolunda işaretler vermesinin etkileri ülke ekonomisi üzerinde de görülmeye başlandı.
İran Riyali, Amerikan Doları karşısında bugün yüzde 2,2 oranında değer kazandı.
Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani ve Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Barack Obama arasında bir mektup trafiği yaşandığı yolundaki haberler nedeniyle son 10 günde ise Riyal'in değeri ABD Doları karşısında toplam yüzde 7,5 yükseldi.
Başkan Barack Obama, hafta sonunda ABC televizyon kanalında yayımlanan açıklamasında, İran lideriyle mektup yoluyla iletişime geçtiklerini doğrulamış, ancak mektubun içeriği hakkında bilgi vermemişti.
Merkez Bankası istatistikleri
Hasan Ruhani'nin başlıca önceliklerinden birisi ekonomide düzelme sağlayabilmek. Ağustos ayı başında İran Merkez Bankası, 2012 yılında ülke nüfusunun sadece yüzde 32,49'unun ekonomik olarak aktif olduğunu açıkladı.
Resmî veriler, genel işsizlik oranını yüzde 12,9 olarak belirliyor. Bu oran 29 yaş altındaki nüfus için kentsel bölgelerde yüzde 14,9 civarındayken kırsal kesimde yüzde 25,8'e kadar yükseliyor.
Merkez Bankası istatistikleri, İranlı ailelerin yüzde 43'ünün en az bir işsiz ferdi bulunduğunu gösteriyor.
Yine Merkez Bankası, başkent Tahran'da tüketici fiyatlarındaki artışla ilgili verileri de açıkladı.
Son 12 ayda Tahran'da süt ürünleri yüzde 17,6, yumurta yüzde 78,3, pirinç yüzde 69,4 zamlanırken şekerin fiyatı yüzde 39,7 çayın fiyatı ise yüzde 101,3 arttı.
İran İstatistik Dairesi de giyecek fiyatlarının bir önceki döneme göre yüzde 44, ulaşımın yüzde 33,3 beyaz eşyanın ise yüzde 52,7 zamlandığını duyurdu.
ABD İran ekonomisini hedef aldı
Tahran yönetimine uygulanan yaptırımların ağırlaştırılması ve ülkenin enerji ve bankacılık sistemini hedef alan yeni yaptırımlarla birlikte 2012 yılının Ekim ayında İran Riyali son 20 yılın en büyük değer kaybını yaşamıştı.
Amerika Birleşik Devletleri, İran'da yapılan cumhurbaşkanlığı seçimleri öncesinde, Haziran ayında bir dizi yeni malî yaptırım açıklamıştı.
Bu son yaptırımlar, İran Riyali kullanılarak yapılan büyük banka havaleleri ve İran dışında yüklü miktarda Riyal bulunduran kişi ve kurumlara uygulanacak cezaları içeriyordu.
Amerika Birleşik Devletleri'nin İran'ı malî olarak hedef alan bu tür ilk yaptırım kararını değerlendiren yetkililer, zaten zayıf olan İran parasının daha da güç kaybedeceğini ve Riyal'in İran dışında hiçbir değeri kalmayacağını vurguluyorlardı.
Haziran ayındaki cumhurbaşkanlığı seçimleriyle iktidara gelen Hasan Ruhani'nin ılımlı bir politika izleyeceğini gösteren açıklamaları, İran'a nükleer programı nedeniyle yaptırım uygulayan Batılı ülkelerde olumlu karşılanmıştı.
İşbirliği sözü
İran Atom Enerjisi Kurumu Başkanı Ali Ekber Salihi, İran'ın nükleer programıyla ilgili anlaşmazlığı sona erdirmek için daha sıkı işbirliği yapacaklarını söyledi.
Merkezi Viyana'da bulunan Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu'nun Genel Konferansı'nda konuşan Salihi, bu mesajı Haziran ayında seçilen yeni Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani'den getirdiğini sözlerine ekledi.
BBCTurkish.com, 17.09.2013
Bu bölümdeki diğer içerikler için tıklayınız.
|
