Gündem
Gündem > Ekonomik Gündem > 4.8 milyar dolar atlılarla geldi4.8 milyar dolar atlılarla geldiTürkiye’ye bir ayda 4.8 milyar $ kaynağı belirsiz döviz girdi. Bankacılar “Adres Suriye” diyor. Güneydoğulu işadamları ise sınıra saldıran atlıların bavulla getirdiği paralardan bahsediyor Peki temmuz ayındaki kaynağı belirsiz rekor para girişi nereden kaynaklanıyor. Bankacılara göre birkaç neden var... Kuşkusuz Suriye’deki iç savaşın yarattığı kayıtdışı ekonomi mazot kaçakçılığından ibaret değil. Örneğin, Özgür Suriye Ordusu’na Arap ülkelerinden verilen nakit maddi destek de eninde sonunda harcamaya ve mal tedariki yoluyla sisteme giriyor. Şam’dan gelen bilgiler de şehir ekonomisinin tüm yaşanan savaşa rağmen belirttiğimiz kayıt dışı paralarla hareketli günler yaşadığını doğruluyor. Bu bilgiler Türkiye ile Suriye arasında önemli bir kayıt dışı para trafiği olduğunu gösteriyor. Kaynağı belirsiz para girişinde bir başka etken ise Türkiye vatandaşlarının kurlardaki yükselişler nedeniyle yastık altı dövizlerini sisteme sokması. Aslında bu sık yaşanan bir durum. Kurlar düşük olunca birkaç bin dolar alım evine götüren bireysel tasarruf sahipleri, tersi durumda dövizini bozduruyor. Nitekim temmuz ayında doların 1.95 sınırını geçmesi bu alandan sisteme döviz girişini de desteklemiş gözüküyor. Rakamların açıklanmasının ardından Güneydoğulu bir işadamı dostumuzu aradık, Suriye’yle kayıtdışı ticaretin ne boyutta olduğunu, nasıl işlediğini öğrenmek için. “Ben orayla iş yapmıyorum, ama yapan tanıdıklar var” deyip bir saat sonra geri döndü. Sistemin nasıl işlediğini tanıdıklarından öğrenip şöyle anlattı. “Sınırın iki tarafında dövizciler var. Birbiriyle anlaşmışlar. Kapalıçarşı misali sözle işleyen bir sistem. Bunlar dövizleri bavulla getirip, götürüyor. Para transferleri bu şekilde gerçekleşiyor. Ayrıca tüm Suriye sınırı boyunca, sınır kapıları Özgür Suriye Ordusu ve PYD’nin kontrolünde. Artık buralarda kayıt tutulmuyor. Mal giriş çıkışı serbest. Suriye’ye giden yardımları bile sınırdan içeri sokup iç piyasada satıyorlar. Ellerine geçen para yine Türkiye’ye geliyor. Bunun dışında Suriyeli zenginler paralarını güvenli liman olarak Dubai ve Türkiye’ye getiriyormuş. Bu paralar bölgede ve İstanbul’da büyük miktarlarda banka şubelerine yatırılıyormuş.” Cari açık temmuz ayında 5.3 milyar dolar düzeyinde olan beklentileri aşarak 5.79 milyar dolara yükseldi. Merkez Bankası verilerine göre son bir yıllık cari açık tutarı ise 55.75 milyar dolara ulaştı. Verilerin açıklanmasının ardından döviz kurları yükselişe geçerken dolar 2.0278’i, euro 2.6981’i gördü. Kurlar kapanışa yakın gevşerken dolar günü 2.0179, euro ise 2.6881 liradan kapattı. Borsa ise günü yüzde 1.32 yükselişle 72.722 puandan kapattı. Ekonomi Bakanı Zafer Çağlayan, verileri değerlendirmesinde “Geçen yıla göre 8 milyar dolarlık bir bozulma var. Bu bozulmanın esas sebebi altın ithalatımızdaki yükseliştir. 2012’nin ilk 7 ayında 5,6 milyar dolarlık bir altın ithalatı varken bu yılın 7 ayında ithalat 11,1 milyar dolara ulaştı. Bu sadece ithalat boyutu. İhracatı da katarsak, altın hariç cari açıkta bir bozulma olmadığı gibi, geçen seneden de iyi durumdayız.” dedi. 13.09.2013 Bu bölümdeki diğer içerikler için tıklayınız. |