Gündem
 Gündem > Ekonomik Gündem > Gelişen ülkelerin merkez bankaları kafaları karıştırıyor
Gelişen ülkelerin merkez bankaları kafaları karıştırıyor
Yatırımcıların gelişmekte olan piyasalardan çıkmaya başlamaları ile Endonezya'dan Türkiye ve Brezilya'ya kadar birçok ülkenin merkez bankası, para birimlerindeki sert düşüşlerle mücadele etmek ve kırılgan ekonomilerini korumak amacıyla harekete geçti.
Politika yapıcıların döviz piyasasındaki rollerinin giderek artması, finans piyasalarındaki belirsizliği artırdı. Yalnızca 2 yıl önce ise söz konusu ülkelerin merkez bankaları para birimlerindeki değerlenmeyi kontrol altına almaya çalışıyordu.
TCMB, Perşembe günü lirayı desteklemek amacıyla 350 milyon dolarlık döviz satım ihalesi açtı.
Brezilya Merkez Bankası da Perşembe günü, benzer sorunlarla mücadele etmek için yıl sonuna kadar 60 milyar dolar daha harcayacağını açıkladı. Plana göre merkez bankası bundan böyle her Cuma haftalık 3 milyar dolar değerinde satış yapacak.
Endonezya Başkanı Susilo Bambang Yudhoyono'nun ise Cuma günü ekonomiye istikrar kazandıracak bir "politika paketi" açıklaması bekleniyor.
Real, dolar karşısında yüzde 0,6 yükselişle 2.4359'dan işlem görürken Endonezya rupiahı dolar karşısında 11,000'i aşarak 2009'dan bu yana en zayıf seviyeyi kaydetti. Dolar/TL ise 1.9972 ile rekor seviyeye tırmandı.
Bu para birimlerindeki hızlı değer kaybı, gelişmekte olan piyasalarda daha büyük bir çıkış yaşanacağının işareti olarak değerlendiriliyor. Gelişmekte olan ülkelerde momentum yavaşlarken gelişmiş ülkelerde canlanma başladı.
Sermayenin gelişmiş ülkelere dönmeye başlaması ile gelişmekte olan piyasalar şu sorunun cevabını aramaya başladı: ekonomik büyümeyi fonlamaya nasıl devam edecekler ve borçlarını nasıl ödeyecekler? Bu durumda para biriminin zayıf olması, ihracatı artırarak büyümeye destek olabilir. Ancak aynı zamanda Brezilya ve Hindistan gibi enflasyonun hali hazırda yüksek olduğu ülkelerde bu sorun daha da büyüyebilir.
Bazı ülkeler şimdiden bu yolda rezervlerini eritmeye başlamış durumda. Türkiye Mayıs'tan bu yana rezervinin yaklaşık yüzde 15'ini kullandı. Nomura'nın tahminlerine göre Endonezya'nın rezervleri ise2013'te eriştiği zirveye kıyasla yüzde 23 eridi. Nomura'nın rezerv kayıtlarını tuttuğu 21 gelişmekte olan ülkenin rezervleri bahar aylarında kaydedilen zirvelere kıyasla 153 milyar dolar azalmış durumda. Bankanın verdiği bilgilere göre bu hızda bir harcama 2008'den bu yana görülmemişti.
Yatırımcılara göre merkez bankalarının elinde az sayıda silah kaldı. Türkiye, bu hafta faiz artırımına giden az sayıda ülkeden biri oldu. Bununla beraber birçok ülke, sermaye çıkışını zorlaştıracak sermaye kontrolleri getirmekten kaçındı. Her iki tedbirin de kendine göre dezavantajları var. Yatırımcıların hiç hoşlanmadığı sermaye kontrolleri, kaldırıldığı zaman büyük miktarda sermaye çıkışına neden olabilir. Faiz oranlarının yüksek olması ise büyüme için sorun yaratır.
Invesco şirketinden üst düzey portföy yöneticisi Eric Lindenbaum, "TCMB'nin, liraya değer kazandıracak ya da para birimine hızla istikrar kazandıracak daha keskin bir adım atmasından endişe ediyorum," diye konuştu.
Öte yandan bazı fon yöneticileri ise piyasalar sakinleştiğinde politika yapıcıların başarılı olacağını düşünüyor. Bu nedenle mevcut satış dalgasını bir fırsat olarak görerek gelişmekte olan piyasalardaki pozisyonlarını artırıyor.
Yatırımcılara ve analistlere göre ise merkez bankaları ne yaparsa yapsın birçok gelişmekte olan piyasaya ilişkin beklentiler düşürülmüş durumda. Bu kişilerden biri olan Gelndevon King Varlık Yönetimi'nden portföy yöneticisi Yannick Naud, "Merkez bankalarının piyasayı ciddi şekilde etkileyebileceklerini düşünmüyorum," diye konuştu.
wsj.com, 23.08.2013
Bu bölümdeki diğer içerikler için tıklayınız.
| 
