Gündem
 Gündem > Ekonomik Gündem > Bernanke'nin bugünkü sunumunda öne çıkacak 4 konu
Bernanke'nin bugünkü sunumunda öne çıkacak 4 konu
Bernanke'nin bugün Kongre'ye yapacağı sunumda kendisine yöneltilecek sorular arasında enflasyon, istihdam ve mali politika da var.
Fed'in, tahvil alımlarını azaltma planları istihdam piyasası, enflasyon oranı ve mali politikanın da aralarında bulunduğu ekonomik yapboza ait dört parçanın yerini bulmasına bağlı.
Fed Başkanı Ben Bernanke'nin, bugün ve yarın Kongre'ye yapacağı sunumlar başkana merkez bankasının düşünceleri hakkında daha net mesajlar verebilmesi için bir şans daha verecek. Fed'in planları hakkındaki karmaşıklık ve belirsizlik nedeniyle piyasalara haftalardır volatilite hakim.
Bernanke'nin geçtiğimiz ay, Fed'in yılın ilerleyen dönemlerinde ayda 85 milyar dolar değerinde yaptığı tahvil alımlarını azaltmaya başlayabileceğini, ekonominin Fed'in beklentileri doğrultusunda gelişmesi halinde de programa 2014 ortalarında son verebileceğini söylemesi piyasaların sarsılmasına neden olmuştu.
Fed'in planları; ekonomik büyümenin hızlanmasına, aşırı derecede düşük seyreden enflasyonun yeniden yüzde 2'ye yükselmesine ve istihdamın güçlenmesine bağlı olarak değişebilir. Ancak ekonominin söz konusu beklentilerle uyumlu şekilde gelişme kaydetmemesi halinde merkez bankası zaman çizelgesini yeniden gözden geçirmek durumunda kalabilir.
Politika yapıcıların, gelecek günlerde Bernanke'ye şu dört soruyu yöneltme ihtimalleri oldukça yüksek:
İstihdam büyümesi sürdürülebilir bir durumda mı?
Son dokuz aydır istihdam her ay 200 bin civarında artıyor. Ancak ekonomistlerin birçoğuna göre ekonominin büyüme hızı aynı dönemde yüzde 1.5'in altında kaldı.
Bernanke, Mart 2012'de yaptığı bir konuşmada büyümedeki yavaşlığın anormal olduğuna dikkat çekmiş ve istihdam piyasasının sağlıklı olmasının kendisi için önemli olduğunu belirtmişti. Bernanke'nin üstünde durduğu bir diğer nokta da istihdamın sürmesi için ekonomik büyümenin hızlanması gerektiğiydi. Açıklanan son verilere göre ekonomik büyüme hız kazanamadı ki bu durum da istihdam büyümesinin sürdürülebilirliği hakkında soru işaretlerine yol açmış durumda.
Ben Bernanke geçtiğimiz hafta Boston'da yaptığı konuşmada, "Ekonomik büyümenin hız kazanmasını bekliyoruz" dedi. Ancak Bernanke yanılırsa Fed yetkilileri tahvil alımlarını azaltmak istemeyebilir.
İşsizlik oranı, istihdam piyasasının sağlığını tam yansıtmıyor olabilir mi?
Fed, planlarının birçoğunu işsizlik oranına bağlıyor. Bernanke ile beraber diğer yetkililerin de birçoğu karar alma mekanizmasını işsizlik oranına endekslemiş durumda. İşsizliğin yüzde 7 civarına gerilemesi halinde programa son verilmesi, yüzde 6.5'e gerilemesi halinde de kısa vadeli faiz oranlarının yükseltilebileceği belirtilmişti.
Ancak bazı Fed yetkilileri, işsizlik oranının istihdam piyasasının sağlığı hakkında doğru bir gösterge olduğundan şüpheli. Geçtiğimiz yıl işsizlik yüzde 8.2'den yüzde 7.6'ya gerilemişti. Yalnızca rakamlara bakarsak dikkat çekici bir iyileşme olduğunu söyleyebiliriz. Ancak işsizlik oranındaki gerilemenin bir kısmı, insanların iş gücü piyasasında yer almamasından kaynaklanmıştı. Emekli olanlar ile iş aramaktan vazgeçen insanlar işsiz sınıfında değerlendirilemiyor.
Haziran ayında düzenlediği basın toplantısında Bernanke şunları söylemişti: Yarı zamanlı çalışanlar, iş gücünden ayrılan insanlar, istihdam piyasasına katılımın azalması ve uzun vadeli işsizlik gibi durumlarla karşı karşıyayız. Bu da demek oluyor ki işsizlik oranı, istihdam piyasasının sağlığının net bir göstergesi değil.
Kısacası piyasanın fazlasıyla üstünde durduğu işsizlik oranı hedefleri Fed'in hareketlerinde belirleyici olmayabilir.
Enflasyon hedefe doğru yükselecek mi?
Fed'in en favori göstergelerinden biri olan enflasyon Mayıs ayında bir önceki yıla göre yüzde 1 yükselmişti. Fed'in belirlediği enflasyon hedefi ise yüzde 2. Çalışma Bakanlığı tarafından yapılan açıklamaya göre TÜFE ise Haziran ayında bir önceki aya göre yüzde 1.8 yükseldi.
Enflasyonun geçici faktörler nedeniyle düşük seyrettiğini belirten Fed yetkilileri, göstergenin gelecek aylarda yüzde 2'ye doğru yükselmesini bekliyor.
Ancak bazı ekonomistler, durumun yalnızca geçici faktörlerden kaynaklanıp kaynaklanmadığını sorguluyor.
Ekonomistlerin yanı sıra bazı Fed yetkililerinin de şüpheleri var. Bu yetkililerden biri olan St. Louis Fed Başkanı James Bullard, Haziran ayında yapılan FOMC toplantısında enflasyonun çok düşük olduğunu savunmuş ve resmi açıklamada bu endişeye yer verilmesini istemişti. 10 Temmuz'da açıklanan toplantı tutanaklarında diğer birçok yetkilinin de enflasyon konusunda endişeli oldukları ve enflasyondaki gerilemeyi yakından izleyeceklerini söyledikleri görülmüştü.
Enflasyon, yüzde 2'ye doğru yükselmezse Fed, tahvil alımlarına daha uzun bir süre devam edebilir.
Mali sorunlar artacak mı?
Fed'in olumsuz beklentilerinden geçtiğimiz yıl, merkez bankasının beklentilerinin üstünde yapılan federal vergi artışları ve harcama kesintileri ile kaçınılmıştı.
Ancak sorunlar yeniden gündeme gelmeye başladı. Bu sonbahar başlayacak olan federal borç limiti tartışmaları finans piyasalarında sorunlara neden olabilir. Gelecek mali yılın başlangıcında yeni harcama kesintilerinin de başlaması, hükümetin faaliyetlerine devam etmesi için ise Kongre'nin 1 Ekim'de yeni bir düzenlemeyi kabul etmesi gerekiyor. Aksi takdirde hükümette işler aksayabilir.
Bernanke, geçtiğimiz hafta bu pürüzlerin büyük bölümünü kabul ederek, "Mali zorlukların üstesinden geldiğimizi söylemek için henüz çok erken" diye konuşmuştu.
wsj.com, 17.07.2013
Bu bölümdeki diğer içerikler için tıklayınız.
| 
