Gündem
 Gündem > Ekonomik Gündem > 500'lük banknotlar tarihe mi karışıyor?
500'lük banknotlar tarihe mi karışıyor?
AB ülkelerinde yaşayan birçok vatandaş 500 Euro'luk banknotları sadece televizyonlardan tanıyor. Uzmanlar, suç şebekelerinin suistimal ettiği 500 Euro'luk banknotların tedavülden kaldırılmasını istiyor.
AB ülkelerinde yaşayan birçok vatandaş 500 Euro'luk banknotları sadece televizyonlardan tanıyor. Suç şebekelerinin başındaki karanlık kişiler uyuşturucu ticaretinde çoğu kez 500’lük banknotları kullanıyor. Bu banknotlar uyuşturucu ticaretinde ya da çalıntı mal karşılığında tedavüle sürülmüş oluyor.
Gündelik hayatta eflâtun renkli, 500 Euro'luk banknotlar, çok sık kullanılmıyor. İnsanlar zaten tatil seyahatlerini kredi kartıyle, diğer ödemelerini ise “online” olarak bilgisayar üzerinden yapıyor. Çoğu zaman dürüst insanların bu 500 Euro'luk banknotları zaten kullanmadığı yönünde bir izlenim oluşuyor.
Euro Bölgesi’nde olmayan İngiltere’de bile AB’nin ortak para birimi sık sık döviz bürolarının tezgâhından geçiyor. İngiltere İçişleri Bakanlığı, döviz bürolarında ve banka gişelerinde 500 Euro'luk banknotlara ilgi duyanların yüzde 90’ının suça karışmış kişiler olduğuna dikkat çekiyor. Bu duruma tepki gösteren İngiliz bankaları şu sıralar sadece 100 ya da 200 Euro’luk banknotlarla işlem yapıyor. Uzmanlar Almanya’da da 500’lük banknotların çoğunun yasadışı olarak kullanıldığını öne sürseler de Federal Emniyet Teşkilatı (BKA) bu saptamayı ne onaylıyor, ne de yalanlıyor.
500'lük banknotların çifte işlevi var
Hohenheim Üniversitesi iktisat bilimcisi Hans-Peter Burghof, DW’ye yaptığı açıklamada 500’lük banknotların, malî sisteme fazla güveni olmayan vatandaşlar için Avrupa Merkez Bankası’nın yaptığı bir hizmet olduğunu vurguluyor: “Paralarını bankada değil, ellerinde nakit olarak tutmak isteyenler var. Burada devletin müdahalede bulunup, 'bu yasaktır' demesinin doğru olacağını sanmıyorum.”
Bremenli iktisatçı Rudolf Hickel ise 500’lük banknotlar daha ilk başta tedavüle sürülürken titiz davranılmadığı görüşünde: “O dönemde biraz safça davranıldı. Bu eflâtun renkli banknotun daha sonraları ne amaçla kullanılabileceği üzerine kafa yorulmadı. Sınırlardan valizler içinde para kaçırılırken, bu işin 500 Euro'luk banknotlarla yapılması tabii ki daha kolay.”
Her iki Alman iktisatçı, 500’lük banknotun çifte işlevi olduğu konusunda hemfikir: 500'lük banknotlar hem insanların paralarını evlerinde, yastıklarının altında muhafaza etmelerine, hem de birilerinden bir şeyler gizlemek isteyen insanların ödeme aracı olarak kullanmalarına hizmet ediyor.
Eflâtun renkli 500’lük banknotların tedavülden kaldırılması tartışması, geçen Nisan ayında yeniden alevlenmişti. Avrupa Merkez Bankası Başkan Vekili Vitor Constancio, Avrupa Parlamentosu önünde yaptığı bir konuşmada, 500 Euro’luk banknotların tedavülden kaldırılabileceğini ima ettiğinde, sözleri anında medyaya manşet olmuştu.
'Değişecekse hızlı değiştirilmesi gerekebilir'
500’lük banknotlar gerçekten tedavülden kalkacak olursa, o zaman büyük banknotların 100’lük ve 200’lük kâğıt paralarla değiştirilmesi gündeme gelebilecek. İktisatçı Rudolf Hickel bu konuda şöyle konuşuyor: “Benim üzerinde yoğunlaştığım ilk nokta, bu paraların değiştirilmesi meselesi. Ayrıca, kanaatime göre bu büyük banknotların değiştirilmesi öyle kolay kolay mümkün olmayacak, çünkü kara para aklama ile mücadele yasası çerçevesinde yapılacak incelemelerde (500'lük banknotların) kara para olduğu oldukça hızlı bir biçimde saptanacaktır.”
Alman iktisatçı Hickel, bu nedenle çok fazla yazılıp çizilmesinin gereksiz olduğunu belirterek, "500 Euro'luk banknot tartışması uzadıkça, suç şebekelerinin bu parayı yeniden aklama girişiminde bulunmaları olasıdır" diyor. Diğer Alman iktisatçı Hans-Peter Burghof da bu görüşlere katılıyor ve ancak 500'lük banknotlar tedavülden sürpriz bir biçimde kaldırılırsa, işte ancak o zaman gerçekten bir işe yaracayacağını vurguluyor.
dw.de, 11.06.2013
Bu bölümdeki diğer içerikler için tıklayınız.
| 
