Dünya

Amerikan seçmeninin bir sonraki başkan için kime oy atacağına karar vereceği üç turlu münazaraların New York Hofstra Üniversitesi’nde düzenlenen ilk ayağı, beklenildiği gibi hararetli geçti ve anketlerde başa baş giden Cumhuriyetçi aday Donald Trump(70) ve Demokrat Partili Hillary Clinton (68) arasında, birbirlerinin sözlerini kesmelerine kadar varan atışmalar yaşandı.

CNN’in yaptığı ankete göre ise programı izleyenlerin yüzde 62'si münazarayıClinton'ın, yüzde 27'si Trump’ın kazandığını söyledi. Diğer televizyon kanallarının yaptıkları anketlerde de Clinton büyük oranda tartışmanın galibi çıktı.

İSTİHDAMLA BAŞLADI

NBC televizyonunun anchorman’i Lester Holt’un sunduğu, 1 saat 35 dakika süren münazara, önce ekonomi ve istihdamla başladı. Ve araştırmalara göre izleyiciler nezdinde her zaman ilk 30 dakikası belirleyici olduğu düşünülen tartışma daha ilk soruda atışmaya dönüştü. Trump nasıl istihdam yaratacağı sorulduğunda “Önce binlerce şirketin Meksika’ya gitmelerini önleyeceğim” diye yanıt verip otomotiv endüstrisinin bulunduğu Detroit’te işsizliğin yükseldiğini, Hillary Clinton'ın kocası eski başkan Bill Clinton dönemi imzalanan NAFTA serbest ticaret anlaşmasının tarihin en kötü anlaşması olduğunu söyledi ve üretim tesislerini ABD’den taşıyan şirketlerin yeniden ABD’ye mal satmak istediklerinde vergi ödemek zorunda kalacaklarını anlattı.

"BEYANNAMEYİ NİYE AÇIKLAMIYORSUN"

Ticaret anlaşmaları ve istihdam politikalarının ardından Clinton'ın Trump’ın üzerine gitmesi ise konunun Trump’ın vergi beyannamelerine geldiği kısımda oldu. O ana kadar daha agresif olan, karşısındakinin sık sık sözünü kesen Trump’tı. Ancak konu Trump’ın halen açıklamadığı vergi beyannamesi olunca Clinton önce “Vergi beyannamelerini niye açıklamıyor” diye sordu. Sonra da kendi sorusuna “Belki de söylediği kadar zengin değildir. Belki söylediği kadar yardımsever değildir. Belki de Amerikalıların hiç federal vergi ödemediğini bilmesini istemiyordur” dedi.

Trump ise Clinton’ın e-posta skandalına gönderme yaparak, Clinton’ın halen kamuoyuna açıklanmayan 33 bin e-postasını açıkladığında kendisinin de avukatlarının “yapma” önerisine rağmen kendi vergi beyannamesini açıklayacağını duyurdu. Hillary Clinton, Trump’ın bazı seneler federal vergi vermediğini söylemesi üzerine ise Trump “Bu da beni akıllı yapar” diye cevap verdi. Ancak Trump, münazaradan sonra bu sözünü aydınlatmasını isteyen gazetecilere, federal vergi verdiğini söyledi.

"BEN BAŞKANLIĞA HAZIRLANIYORUM"

Gece boyunca Clinton'ın en çok puan topladığı anlardan biri de, Trump’ın kendisini münazaraya hazırlık yapmak için evde vakit geçirmesi nedeniyle eleştirmesine verdiği yanıttı. “Donald beni bu münazara için hazırlanmakla eleştirdi. Evet, hazırlandım. Ve biliyor musunuz, başka ne için hazırlandım? Başkan olmaya da hazırlandım. Ve bu iyi bir şey” dediğinde, salonda münazarayı sessizce seyretmek zorunda olan izleyiciler birden alkışlamaya başladı.

OBAMA'NIN DOĞUM YERİ

Gecenin en çarpıcı anı ise moderatör Holt’ün Trump’a Obama’yla ilgili Obama’nın ABD’de doğmadığı yönünde ortaya attığı iddiaları sorduğu kısımdı. 2011’de başlattığı siyasi hareketi bu iddiaya dayandıran ve kampanyasını da bu iddia sayesinde büyüten Trump, geçen ay Obama’nın ABD’de doğmadığı için ABD vatandaşı olmadığı yönündeki iddiasının yanlış olduğunu kabul etmişti. Trump, bu soruya cevap verirken, 2008 başkanlık kampanyasından önce Obama’yla yarışan Hillary Clinton kampanyasının da aynı sorunun peşine düştüğünü ve bu yüzden Obama’nın babasının ülkesi Kenya’ya önde gelen bir gazetecinin gittiğini öne sürerek cevap verdi. Ancak daha sonra Trump’ın bu olaya referans verdiği, o dönemki Clinton kampanyası sorumlularından bir isim, bu iddiaları reddetti. Hillary ise Trump’ın bu cevapla kurtulamayacağını söyleyip Trump’ı Obama’ya karşı “ırkçı bir yalan” uydurmakla suçladı. Trump ise Clinton'ı 2008’de Obama’ya karşı sert bir kampanya yürütmekle itham edip “Ona (Obama) korkunç saygısızca davrandın ama şimdi ben senin her şeyin nasıl güzel olduğunu söylemeni izliyorum” dedi.

"SENİ KADIN DÜŞMANI"

Hillary ayrıca Trump’ı geçmişte dört kez iflas başvurusundan yararlanmakla suçladı. Trump ise kendisinin kanunların verdiği imkânlardan yararlandığını söyledi.

IŞİD, RUSYA VE IRAK SAVAŞI

Dünya genelinde 100 milyon kişinin izlediği hesaplanan münazaranın dış politika kısmı ise üç ana başlıkta geçti: 1) IŞİD’le mücadele 2) Rusya’yla ilişkiler 3) Irak Savaşı.

Trump, Hillary Clinton’ın bütün yetişkinlik çağının IŞİD’le mücadeleyle geçtiğini öne sürüp, IŞİD’le mücadele planını açıklayıp düşmanı atacağı adımlardan haberdar ettiğini söyledi.

Clinton ise ABD’nin IŞİD’i “Arap ve Kürt ortaklarıyla” yenebileceğini ama Trump’ın yorumlarıyla bölgedeki Müslüman çoğunluklu ülkeleri rencide ettiğini söyledi. Trump ise bölgenin Hillary’nin bahsettiği o Müslüman çoğunluklu ülkeler yüzünden bu karmaşaya maruz kaldığını savundu.

RUSYA HACK'LEDİ Mİ

Konu Rusya olduğunda ise Hillary siber güvenlikte Rusya’yı ABD’ye siber saldırılar düzenlemekle suçladı. Trump ise en son Demokrat Parti e-postalarının hack edilmesinden Rusya’nın sorumlu olduğunun kesinleşmediğini söyledi. Ve “Evinde oturan 200 kg’lık biri de olabilir” dedi.

Dış politikadaki en sıcak tartışma ise Irak Savaşı’nda yaşandı ve Clinton, Trump’ın 2003’ten önce Irak Savaşı’na destek verdiğini söyledi, bununla ilgili söyleşilerden örnek verdi. Trump ise kişisel bir sohbette Irak Savaşı’na karşı çıktığını bir kişiye söylediğini öne sürüp medyanın ona sorabileceğini belirtti.

HILLARY YARDIMCISIYLA HAZIRLANDI

Hillary Clinton, bu münazaraya yardımcısı Philippe Reines ile hazırlandı. Washington’ın en gizemli karakterlerinden, Hillary’nin kara kutusu diye anılan Reines, provalarda Trump’ın taklidini yapıp Clinton'ı tartışmaya hazırlarken, Trump’ın ise Hillary’nin videolarını izlediği öğrenildi.

ÖNCE MEMNUNDU SONRA DEĞİŞTİ

Trump, münazaranın ardından soru soran gazetecilere “Düşündüğümden daha iyi geçti” dedi. Ve attığı tweet'lerde, online anketlere göre münazaranın kazananının kendisi olduğunu söyledi. Ancak yorumcuların Hillary’nin performansını öven değerlendirmeleri gelince bu sefer başka bir tweet daha atarak “E-postalar (Clinton’ın Dışişleri Bakanı iken kişisel e-posta adresini kullanması) hakkında hiçbir şey yok. Yolsuzluğa bulaşmış Clinton Vakfı hakkında hiçbir şey yok. Ve Bingazi (Clinton’ın Dışişleri Bakanlığı dönemi 11 Eylül 2012’de aralarında ABD’nin Libya Büyükelçisinin de olduğu dört personelinin Libya Bingazi’de öldürülmeleri) hakkında hiçbir şey yok” diyerek moderatörü eleştirdi.

Hürriyet, 27.09.2016