Dünya
 Dünya > Dünya'dan Başlıklar > Suudi Arabistan: İran'la ticari ilişkileri de kesiyoruz
Suudi Arabistan: İran'la ticari ilişkileri de kesiyoruz
Suudi Arabistan, İran ile diplomatik ilişkisini kesmenin ötesine geçerek, ticari ilişkileri de keseceğini ve hava trafiğine de son vererek vatandaşlarının İran'a seyahat etmesini yasaklayacağını açıkladı.
Suudi Dışişleri Bakanı Adil el Cubeyr Reuters ajansına verdiği mülakatta, ilişkilerin yeniden kurulabilmesi için İran'ın "bir devrim" gibi davranmaktan vazgeçip "normal bir ülke" olması ve uluslararası normlara saygı göstermesi gerektiğini söyledi.
Dışişleri Bakanı el Cubeyr, buna karşılık İranlı hacıların Mekke ve Medine'yi ziyaret etmekte serbest olduğunu kaydetti.
Suudi Arabistan'ın Şii bir din adamını idam etmesi ardından yaşanan gerginlikte, Tahran'daki Suudi büyükelçiliği saldırıya uğramış, Riyad yönetimi bunun üzerine İranlı diplomatlara ülkeyi terk etmeleri için iki gün süre tanımıştı.
İran ise bugün yaptığı açıklamada Suudi Arabistan'ın Tahran büyükelçiliğini basanlardan 50 kişinin gözaltına alındığını kaydederek Riyad'ı "bölgede gerginlik ve çatışmaları tırmandırıcı bir politika izlemekle" suçladı.
Bahreyn, Sudan ve BAE'den Suudilere destek
Bugün ayrıca Suudi Arabistan'dan sonra müttefikleri Bahreyn, Sudan ve Birleşik Arap Emirlikleri de İran'a yönelik diplomasi atağına katıldı.
Bahreyn'de çoğunluktaki Şiiler, Suudi Arabistan'ı protesto eden gösteriler düzenlemişti.
Bahreyn diplomatik ilişkilerini tamamen kesti ve diplomatlara Bahreyn'i terk etmeleri için 48 saat süre tanıdı.
Amerikan 5. filosunun üssü olan Bahreyn, Şii çoğunluğun Sünni kral ve çevresindeki Sünni elit tarafından yönetildiği bir ülke.
Bahreyn krallığı, ülkesinde 2011'deki "Arap Baharı"ndan beri süren protestolar ve düşük yoğunluklu çatışmalardan İran'ı sorumlu tutuyor.
İran büyükelçisini sınırdışı eden bir diğer ülke olan Sudan da, Tahran ve Meşhed'deki büyükelçilik ve konsolosluğunu kapatacağını açıkladı.
Birleşik Arap Emirlikleri ise İran ile diplomatik ilişkisinin seviyesini düşürdüğünü, İran'daki bir kısım diplomatını da geri çekeceğini ama ticari ilişkilerin süreceğini bildirdi.
Son gerginliğin ardındaki idam
Suudi Arabistan ve müttefiklerinin İran'a yönelik diplomatik hamlesinin ardındaki son kriz, Şii din adamı Şeyh Nimr El Nimr'in Cumartesi günü idamıyla alevlendi.
Suudi Arabistan, 46 Sünni el Kaide zanlısıyla birlikte Şii lider Nimr'i de "terörizmle" suçlayarak idam etmişti.
Bunun üzerine İran'ın dini lideri Ayetullah Hamaney, "barışçı bir lideri idam eden Suudi yönetiminin ilahi intikamla yüz yüze geleceğini" belirten sert bir açıklama yaptı.
Bir grup gösterici de Tahran'daki Suudi büyükelçilik binasını kısmen yaktı.
Suudi Arabistan ise dün Tahran'ı "bölgeye terörist hücreleri yerleştirmek ve silah dağıtmakla" suçladı ve diplomatik ilişkileri kestiklerini duyurdu.
Sünnilerin çoğunlukta olduğu Suudi Arabistan ile Şii İran, bölgede sürekli bir nüfuz çatışması yaşıyor.
Bunun en yakın örnekleri ise halen Yemen ve Suriye'de devam eden savaşlar.
Şii liderin idamı yalnızca Suudi Arabistan'da değil, tüm Ortadoğu'daki Şiiler arasında huzursuzluk yaratırken, intikam saldırıları kaygısını da artırdı.
Iraklı Şiiler gergin
Şii bir din adamını idam eden Suudi Arabistan bugün Irak'ta başkent Bağdat ve güneydeki Şii şehirlerinde binlerce kişinin katıldığı gösterilerle de protesto edildi.
Bağdat'ta idam edilen din adamı Nimr'in resimlerini taşıyan göstericiler, Suudi Arabistan'ın yakında yeniden açtığı büyükelçiliğinin de bulunduğu korunaklı Yeşil Bölge'ye doğru yürüyüp güvenlik barikatlarını aşmaya çalıştılar.
Irak'ta bazı göstericiler Suudi liderlerin resimlerini yaktı.
Suudi Arabistan 1990 yılında Irak'ın Kuveyt'i işgali ardından kapattığı Bağdat büyükelçiliğini geçen hafta yeniden açmıştı.
Benzer gösteriler güneyde nüfusu ağırlıkla Şii olan Basra, Necef ve Kerbela gibi şehirlerde de yapıldı.
Kerbela'daki göstericiler "Şeyh Nimr'i öldürmek sonunuzu getirecek" diye bağırdılar.
Basra'da göstericiler Şii politikacıların bir kaç gündür dillendirdiği Suudi ürünlerini boykot çağrısını seslendirdiler.
Irak'ta bugün iki Sünni camisi bombalandı, bir imam öldürüldü.
İran'ın tepkisi
Bugün bir açıklama yapan İran dışişleri bakanlığı Suudi Arabistan'ın bölgede gerginlik ve çatışmaları tırmandırma politikasını sürdürdüğünü söyledi.
Bakanlık sözcüsü Hüseyin Cabir Ensari, "Suudi Arabistan krizler ve çatışmaları körüklemeyi sadece çıkarlarına uygun görmüyor, aynı zamanda, iç sorunlarını dışarı ihraç ederek varlığını sürdürmeye çalışıyor. " diye konuştu.
İran hükümetinin Suudi Arabistan'ın Tahran büyükelçiliği baskını konusunda izlediği tutumu da savunan Ensari 50 kişinin gözaltına alındığını söyledi ve "Kamuoyundaki büyük infiali kontrol etme konusunda yükümlülüklerimizi yerine getirdik" dedi.
BBCTurkish.com, 04.01.2016
Bu bölümdeki diğer içerikler için tıklayınız.
|
