Dünya > Dünya'dan Başlıklar > İran'ın Viyana görüşmelerine katılması neden önemli?
İran'ın Viyana görüşmelerine katılması neden önemli?
Uzun süredir dünyada 'sorunun bir parçası' olarak görülen İran artık 'çözümün bir parçası' olarak görülüyor. En azından, konu Suriye'deki iç savaşa son vermek olunca...
ABD, Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad'ın yakın müttefiki olan İran'ı savaşa son verilmesi amacıyla Cuma günü Viyana'da yapılacak uluslararası görüşmelere dahil etmeme politikasını değiştirdi. Görüşmelere İran da davet edildi.
Washington'un politikasındaki değişiklik, İran'ın Temmuz ayında BM Güvenlik Konseyi'nin beş daimi üyesi (ABD, İngiltere, Fransa, Rusya, Çin) ve Almanya ile nükleer programı konusunda anlaşmaya varmasının ilk siyasi meyvelerinden biri gibi görünüyor.
ABD Dışişleri Bakanı John Kerry ile İranlı mevkidaşı Muhammed Cevad Zarif arasında iki yıl süren ve sonunda anlaşmayla sonuçlanan doğrudan görüşmeler de karşılıklı anlayış ve saygı ortamına dayanıyordu.
Esad'ın geleceği tartışılıyor
İran, Zarif'in bugün Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ile ön görüşmeler yapmak için Viyana'ya gideceğini doğruladı.
ABD Dışişleri Bakanı Kerry'nin geçen hafta Viyana'da düzenlediği Rusya, Türkiye ve Suudi Arabistan dışişleri bakanlarının katıldığı toplantıda Suriye'deki savaşı sona erdirecek bir siyasi sürecin nasıl başlatılabileceği ele alınmıştı.
Tarafların ele almaktan kaçınamayacağı bir konu da kuşkusuz Beşar Esad'ın kaderi olacak.
Rusya, Esad'ın siyasi geçiş süresinin parçası olmasında ısrarlı.
ABD, Türkiye ve Suudi Arabistan ve Suriye muhalefeti de, kısa bir süre öncesine kadar Esad'ın Suriye'nin geleceğinde hiçbir rolü olmamasında aynı derecede ısrarlıydı.
Image copyrightAFPImage captionİran: 'Beşar Esad sonsuza kadar kalsın demiyoruz'.
İran ise Esad'ı sonsuza kadar iktidarda tutmaya çalışmadığını vurgulamakla birlikte, Suriye'nin ulusal birliği ve IŞİD ile mücadele için Esad'ın başta kalması gerektiğine inanıyor.
Şimdi Rusya'nın Suriye'deki Esad muhaliflerine hava saldırıları düzenlemeye başlaması, İran'ın da yüzlerce asker gönderdiği yolundaki haberler, oynanan siyasi satrancın değiştiğine işaret ediyor.
ABD Suriye'de artık, Esad'lı bir geçiş sürecine de razı.
İran da zaten Suriye'de bir süredir; ateşkes, ulusal birlik hükümeti kurulması, anayasal reformlar ve son olarak özgür seçimlere gidilmesinden oluşan dört aşamalı bir plan öneriyor.
Tahran'ın planı bundan sonraki görüşmelerin temelini oluşturabilir.
İran-Suudi Arabistan rekabeti
Ancak Suudi Arabistan'ın İran'ın Viyana görüşmelerine katılmasını kabul etmesi, belki de ABD dış politikasından daha şaşırtıcı.
Bazı haberlere göre, İran'a davetiye gönderilmeden birkaç saat öncesine kadar Suudi Arabistan Kralı Selman, ABD'den İran'ın görüşmelerde yer almamasını istemiş.
İran ile Suudi Arabistan arasındaki rekabet, birçokları tarafından Orta Doğu'daki krizin derinleşmesinin nedeni olarak görülüyor.
Suriye'deki kanlı savaşı sona erdirme potansiyelinin yanı sıra, Viyana görüşmelerinin sağlayacağı bir başka yarar da, bu rekabeti azaltacak bir yol bulmak olabilir.
BBCTurkish.com, 29.10.2015
Suriye toplantısına İran da katılacak
Suriye'deki krize çözüm bulunması amacıyla Cuma günü Avusturya'nın başkenti Viyana'da yapılacak uluslararası toplantıya İran da katılacak.
Esad rejiminin destekçilerinden İran böylece ilk kez Suriye'deki soruna çözüm aranan uluslararası görüşmelere dahil olacak.
İran Dışişleri Bakanlığı, Bakan Muhammed Cevad Zarif'in toplantıya katılmak üzere Cuma günü Viyana'ya gideceğini açıkladı.
Zarif, Rusya'nın daveti üzerine toplantıya katılacak. Rusya'nın İran'a gönderdiği davet, ABD'nin "Suriye'deki krizin çözümüne katkı sağlayacaksa İran'la da görüşmeye hazırız" açıklamasının ardından geldi.
Türkiye, ABD, Suudi Arabistan ve Rusya dışişleri bakanları geçen hafta Viyana'da bir araya gelmiş; anlaşmazlıkla sonuçlanan toplantının ardından Rusya katılımın genişletilip İran'ın da dahil edilmesi gerektiğini vurgulamıştı.
Ancak ABD'nin yanı sıra özellikle Suudi Arabistan, İran'ın toplantılara katılmasına karşı çıkıyordu.
Suriyeli muhalifler de, İran'ın katılımının sadece görüşmeleri daha da karmaşık hale getireceği görüşündeydi.
Zarif'in Suriye toplantısına katılacağını duyuran İran Devlet Televizyonu, Zarif ve Rus mevkidaşı Sergey Lavrov'un gerçekleştirdiği telefon görüşmesi hakkında ise detay vermedi.
'ABD ve müttefikleri gerçekleri kabullenmeli'
Devlet televizyonuna konuşan İran Dışişleri Bakanı Yardımcısı Hüseyin Emir Abdullahyan, "Suriye'de çözümün ancak siyasi yollarla sağlanabileceğine inanıyoruz. ABD'nin ve müttefiklerinin Suriye'deki gerçekleri kabullenmekten başka bir seçeneği yok. [Suriye Devlet Başkanı Beşar] Esad, siyasi çözümü destekleyen muhaliflerle masaya oturmaya hazır" dedi.
Rusya'nın Suriye'de başlattığı hava operasyonlarının ardından ülkenin kuzeybatısında muhaliflere karşı ilerleyen Suriye ordusuna, İranlı komutanlar da destek veriyordu.
Viyana'daki toplantıda ise Beşar Esad'ın Suriye'deki siyasi geçiş döneminde nasıl bir rol üstleneceği konusunun da masaya gelmesi bekleniyor.
İngiliz Reuters haber ajansı geçen hafta Türkiye'nin Esad'ın görevi bırakmadan önce sembolik güçlerle 6 ay görevine devam etmesini kabul etmeye hazır olduğunu bildirmişti.
BBCTurkish.com, 28.10.2015
Viyana'ya İran da davet edildi
Viyana'da Rusya ve ABD'nin öncülüğünde ve Türkiye'nin de katılımı ile başlatılan Suriye görüşmelerinde İran da davet edildi.
Suriye'deki iç savaşın bitmesi için çözüm yollarının ele alındığı görüşmelere İran da davet edildi. Davet geldiğini doğrulayan İran Dışişleri Bakanlığı sözcüsü, Dışişleri Bakanı Cevad Zarif'in görüşmelere katılacağına işaret etti.
Viyana'da 23 Ekim'de dışişleri bakanları düzeyinde başlayan görüşmeye Rusya, ABD, Türkiye ve Suudi Arabistan katılmıştı. Ancak ABD Dışişleri Bakanı John Kerry, görüşmenin kapsamını geniş tutmak istediklerini ve görüşmelerin devamına başka ülkelerin de davet edileceğini söylemişti.
Esad görüşmelerde yok
ABD Dışişleri Bakanlığı sözcüsü de konuyla ilgili yaptığı açıklamada, Viyana'da 30 Ekim'de devam edecek görüşmede Şam'da siyasi geçiş sürecinin masaya yatırılacağını ve yaklaşık 12 ülkenin temsilcisinin katılımının söz konusu olduğunu belirtti.
Görüşmeye Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad'ın katılmasının planlanmadığını belirten sözcü, ABD adına yine Dışişleri Bakanı John Kerry'nin Viyana'ya gideceğini söyledi.
Rusya Dışişleri Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada da Kerry ve Rus Bakan Sergey Lavrov'un salı günü telefonla görüştükleri ve iki bakanın da bölgedeki önemli hükümetlerinin sürece katılımının önem taşıdığı konusunda görüş birilği içinde oldukları ifade edildi.
Dünya > Dünya'dan Başlıklar > İran'ın Viyana görüşmelerine katılması neden önemli?