Dünya

 Dünya'dan Başlıklar 

 Dünya > Dünya'dan Başlıklar > On binlerce Iraklı Hristiyan IŞİD'den kaçıyor

 On binlerce Iraklı Hristiyan IŞİD'den kaçıyor

IŞİD ya da yeni aldığı isimle İslam Devleti'nin (İD) Irak'ın en büyük Hristiyan kenti Karakuş ve çevresini ele geçirmesinin ardından bölgeden büyük bir kaçış başlarken, Kürdistan yönetim merkezi Erbil'e 40 km kadar mesafedeki Mahmur'u savunan birleşik Kürt güçlerinin geri çekildiği haberleri geldi.
PKK'nin silahlı gücü HPG'nin internet sitesinde kısa süre önce yayımlanan ve Fırat Haber Ajansı tarafından da aktarılan açıklamada Mahmur kampından çekiliş şu şekilde duyuruldu:

"Mahmur hattında düşman gücünün ilerleyişini durdurmak amacıyla peşmerge gücüyle birlikte mevzilenen güçlerimiz dün akşamdan bu yana bir çatışma ve direniş düzeni içerisine girmişlerdir. Ancak alandaki peşmerge güçleri bugün öğlen saatlerinden sonra geri çekilmeye başlamışlardır. Bu durumda alanda bulunan güçlerimizde geri çekilme pozisyonuna girmişlerdir."


'Peşmergeyi destekleyeceğiz'
HPG, Kürdistan bölgesinde IŞİD'e karşı girişilecek çatışmalarda peşmergeye tabi olacağını ama bölgenin savunmasında gereken rolü alacağını da kaydederek şöyle sürdürüyor:
"Bu alanda güçlerimizin kendi başına bir savaş planını geliştirmeyecek, KDP (Kürdistan Demokrat Partisi) ve YNK (Kürdistan Yurtsever Birliği) Peşmergelerini destekleyeceklerdir. Peşmerge gücünün direniş hattını geliştirdiği her yerde güçlerimiz en ön safta yer alacak ve direnişin başarısı için gereken özveri ve performansı gösterecektir. Özellikle Hewler'i (Erbil) hedefleyen düşman saldırısının kırılması için imkan sunulması ve ortak hareketin gelişmesi durumunda güçlerimiz kararlıca rollerini oynayacaklardır."
Twitter mesajlarında haberi doğrulayan Fırat Haber Ajansından gazeteci Amed Dicle, "Mahmur kampında 12 bin sivil yaşıyor. IŞİD yakınındaki köylere girmiş kampa degil. Siviller riske atılamaz. Bu yüzden bosaltıldı" dedi.
11 bini aşkın kişinin yaşadığı Erbil'e 40 kilometre kadar mesafedeki Mahmur kampından dün çocukların ve savaşamayacak durumdaki sivillerin tahliye edildiği duyurulmuştu.


Karakuş'un düşüşü

Karakuş, Irak'ın Ninova eyaleti sınırları içinde, Musul ile Kürdistan bölgesinin yönetim merkezi Erbil arasında, büyük çoğunlukla Hristiyanların yaşadığı 50 bin nüfuslu bir kent.
Görgü tanıkları IŞİD'in ele geçirdiği Karakuş ve çevresindeki bölgede yaşayan çoğu Hristiyan on binlerce kişinin Kürdistan bölgesine doğru kaçtığını söylüyorlar.
Uluslararası bir Hristiyan yardım kuruluşu Iraklı Hristiyanların en az dörtte birinin Karakuş ve çevresinde yaşadığını bildirdi.
Paris merkezli bir Hristiyan yardım kuruluşu olan Fraternite en Irak yaklaşık 100 bin kişinin Kürdistan'a doğru kaçmaya başladığını tahmin ediyor.
Papa Francis, uluslararası toplumu harekete geçmeye ve evlerinden kaçan halka gereken yardımı sağlamaya çağırdı.
Fransa Dışişleri Bakanı Laurent Fabius Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'ni bu konuda olağanüstü toplantıya çağırdı.


Karakuş'a nasıl girdiler?
Görgü tanıkları bölgede zaten sayıca çok olmayan Kürt peşmerge birliklerinin geri çekilmesi ardından dün gece İslam Devleti milislerinin bölgeyi ele geçirdiğini anlatıyor.
Kerkük ve Süleymaniye Keldani başpiskoposu Joseph Thomas, Fransız Haber Ajansı AFP'ye "Karakuş, Tel Keyf, Bartella ve Karamleş kent ve kasabalarının halkının kaçtığını ve şu an buraların militanların denetiminde olduğunu biliyorum" dedi.
Bölgedeki Kürt peşmerge gücü haftalardır İD milisleriyle çatışma halindeydi.
Başpiskopos Thomas Karakuş'daki peşmerge gücü komutanının kendisine Çarşamba gecesi kenti terkettiklerini bildirdiğini söylüyor
Başpiskopos durumu "bir felaket, trajik bir durum" diye niteledi ve BM Güvenlik Konseyi'nin acilen toplanması çağrısında bulundu. Thomas, "Şu anda biz konuşurken, on binlerce dehşet içinde insan evlerinden kaçıyor, kelimelerle ifade edilemeyecek bir durum" diye konuştu.
Karakuş'dan görgü tanıkları İD milislerinin kiliselerdeki haçları söküp Hristiyanlığa ait dini el yazmalarını yaktıklarını anlatıyor.
Iraklı Hristiyanların başkenti olarak anılan Karakuş, İD'nin Haziran ayında ele geçirdiği Musul'un 30 km güneydoğusunda.


'Direnişle karşılaşmadılar'
Bölgeden Erbil'e kaçan Butros Sargon adlı bir Iraklı Hristiyan, telefonla AFP muhabirine bilgi verirken, "Tel Keyf şu anda İslam Devleti'nin elinde. Hiçbir direnişle karşılaşmadılar ve gece yarısından sonra bölgeye girdiler" dedi.
Sargon, "Dün gece bazı silah sesleri duydum ve dışarı baktığımda İslam Devleti'nin askeri konvoyunun geçişini gördüm. 'Allahu ekber' diye bağırıyorlardı" dedi.
Reuters haber ajansı da "Kürdistan bölgesinde peşmerge güçlerini hafta sonunda başlattığı saldırı ile ağır yenilgiye uğratan İD milisleri dün Erbil'e yakın Mahmur çevresinde Kürt güçleri ile çatıştı" diyor ve görgü tanıklarına göre "Mahmur ile Hristiyan kasabaları Tel Keyf ve El Gweir'i ele geçirdiğini" yazıyor.


Irak'daki Hristiyan azınlıklar
Hristiyan azınlığın en büyük kısmını Keldaniler ve Süryaniler oluşturuyor. Irak'ta yaşayan Hristiyanların sayısı son yıllarda hızla azalıyor.
ABD öncülüğündeki 2003 işgal harekatından bu yana Irak'ın 1,5 milyon civarında olan Hristiyan nüfusunun 350 bin ila 450 arasına düştüğü tahmin ediliyor.

Irak'ta kalan Hristiyanların tahminen dörtte biri Ninova eyaletindeki Karakuş (Bağdida), Bartella, El Hamdaniye ve Tel Keyf'de yaşıyordu.
Dünya çapında nüfusu toplam 500 bin civarında tahmin edilen Ezidilerin önemli bir kısmı da Irak'ın Ninova eyaletinde yaşıyor.
Geçen ay İD milislerinin Musul'u ele geçirmesi ardından din değiştirmek, haraç vermek ya da ölüm tercihleriyle karşı karşıya bırakılan yüzlerce Hristiyan aile bölgeden kaçmıştı.


Şengal'de durum: Ezidilere yardım
Bu arada Birleşmiş Milletler yine IŞİD milislerinin peşmergeleri püskürterek ilerlediği Şengal bölgesinde dağlara kaçan 50 bin civarında Ezidi'den bir kısmının tahliye edildiğini bildiriyor.
Bölgenin geçen hafta sonu saldırıya geçen İD milislerinin eline geçmesi ardından onbinlerce Ezidi dağlara kaçmıştı.
Birleşmiş Milletler İnsani Yardım Koordinasyonu yetkilileri evinden kaçan sivillerin sayısının 200bine yaklaştığını tahmin ediyor.
BM dün dağlarda mahsur kalan 40 Ezidi çocuğun öldüğünü bildirmişti.
BM sözcüsü David Swanson "Bu inanılmaz boyutlarda bir trajedi, yüzbinlerce insanın hayatını etkiliyor. Bir çoğu evini terketmiş durumda ve çok acil olarak su, gıda, barınak ve ilaç gibi en temel ihtiyaç malzemeleri sağlanması gerekiyor" diye konuştu.


'Musul barajını ele geçirdiler'

Associated Press ajansı IŞİD milislerinin bugün Irak'ın en büyük barajı olan Musul barajını ele geçirdiğini duyurdu.
IŞİD peşmerge güçlerinin denetiminde kalan baraja saldırılarını haftalardır sürdürüyorlardı.
AP Ajansı baraja yakın yaşayan fakat güvenlik kaygısıyla kimliklerini açıklayamayan görgü tanıklarına dayandırdığı haberinde, IŞİD güçlerinin baraja son saldırısının başarılı olduğunu, Kürt güçlerinin geri çekildiğini duyurdu.
İD hareketi de internete bugün bir açıklama koyarak barajın alındığını doğruladı.
Peşmerge sözcüsü Halgurd Hekmat Associated Press ajansına çatışmaların henüz devam ettiğini şu an barajı kimin kontrol ettiğini bilemediğini söyledi.
Irak'ın ikinci en büyük barajı Anbar eyaletindeki Hadise de İD tehdidi altında ama şu an Irak ordusunun kontrolünde bulunuyor.


Suriye'de de ilerlediler

Suriye İnsan Hakları Gözlemcileri adlı İngiltere merkezli Suriyeli muhalif grup, İslam Devleti milislerinin Suriye'nin Rakka bölgesindeki bir askeri üssün kapısında üç intihar bombası patlattıktan sonra önemli bir kısmını ele geçirdiğini duyurdu.
AFP ajansının aktardığı habere göre İD milisleri bombaların patlamasından sonra Rakka'da Suriye ordusu 93. tugayına mensup birliklerle şiddetli çatışmaya girdi.
İntihar saldırıları ve çatışmaların dün gece başladığı bildiriliyor. İlk patlamada onlarca Suriye askerinin öldüğü ve yaralandığı söyleniyor. Ama gözlem örgütü başkanı Rami Abdül Rahman kayıp ve yaralı sayısının henüz net olarak bilinmediğini söylüyor.
Aynı kaynak, Rakka'da Suriye ordusuna mensup birliklerin çoğunun geçen ay İD milislerinin 17. tümen üssünü ele geçirip 85 askeri öldürmesi ardından 93. tugayın bulunduğu üsse çekilmiş olduğunu hatırlatıyor.
Geçen ayki saldırıdan sonra 93. tugay ile Tabaka havaalanı dışında hemen bütün Rakka eyaleti İD kontrolüne geçmişti.

BBCTurkish.com, 07.08.2014

 

Suriye'de IŞİD gölgesi: Kelle koltukta yaşıyoruz
Onunla Halep kırsalından kent merkezine göç edenlerin yaşadığı hastanede karşılaştım.


Röportaj yaptığım göçmen sözünü bitirip yanımdan ayrılana kadar bekledi, başka birilerinin yanında konuşmak istemediğini söyledi.

Halep'te şaşırdığım birçok durumla karşılaştım ancak IŞİD'in kontrol ettiği bölgede yaşayan biriyle karşılaşmak kesinlikle beklemediğim bir şeydi.
Adını, yaşadığı yeri, ailesiyle ilgili bilgileri de verdi ancak yazılmamak kaydıyla çünkü Halep'e günübirlik geldiğini ve aynı gün dönmek zorunda olduğunu söyledi. Bu nedenle kim olduğunun anlaşılmasına neden olabilecek herhangi bir bilginin yazılmasını istemedi.

Riskli yolculuk
İlk sorum, "IŞİD'den nasıl izin alıp Halep'e gelebildin?" oldu. Yaşadıkları yerlerde doktor olmadığını bu nedenle seyrek de olsa Halep'e doktora gitmek için izin alabildiklerini söyledi. "Aslında bizim hasta olmamız ya da iyileşmemiz onların (IŞİD'in) pek umurunda değil. İlk başlarda halka zulmettiler şimdi iyi geçinmeye çalışıyorlar. Şimdilik yaşadığımız yerde bize karışmıyorlar ve Halep'e gidiş-gelişlerimize pek bir şey demiyorlar ama ne zaman ne olacağı belli olmaz. Belki bugün evine dönemem, bilmiyorum" dedi.

Yaşadığı yerin Halep'e yakın mesafede olduğunu ancak IŞİD'in ve Suriye ordusunun kontrol noktaları nedeniyle bu mesafenin saatler sürdüğünü anlattı. IŞİD dışında yol boyunca onlarca soyguncu ve fidyeci çete olduğunu hatırlattım, "Yaşadığımız yerler onlar için bile çok tehlikeli, artık o çetelerden pek kalmadı" dedi.

'İki taraf da güvenmiyor'
"IŞİD'den izin alıp çıktınız, peki Suriye ordusunun kontrol noktalarından nasıl geçiyorsunuz?" diye sordum. IŞİD ile Suriye ordusunun arasında kaldıklarını belirterek, "İki taraf da bize güvenmiyor. IŞİD'in kontrol ettiği yerlerde kalmaya devam ettiğimiz için ordu ve istihbarat bize şüpheyle bakıyor. Oralarda kalıp IŞİD'e katılmadığımız ve Halep'e nadir de olsa gelip gittiğimiz için de IŞİD bize güvenmiyor. Kelle koltukta yaşıyoruz" dedi.

Bu kadar büyük riskle yaşamak yerine başka yerlere neden göç etmediklerini sorduğumda, "Halep'e ya da başka yerlere göç edemeyiz. Halep'te ev kiraları çok yüksek, ne yiyeceğiz? Kamplara ya da yurtlara gidip göçmen mi olalım? Göç edersek ya dilencilik yapacağız ya da namusumuzdan olacağız" cevabını verdi.

IŞİD kontrolünde hayat
IŞİD kontrolünde günlük hayatlarını sorduğumda uzun uzun anlattı:
"IŞİD geldiğinden beri birbirimize de güvenemiyoruz artık. Çoğumuzun öldürülmesine yetecek sırlarımız var, 'ya biri benimle ilgili bir şeyi ağzından kaçırırsa' diye korkuyoruz.
"Günlük hayat kötü. Kızlara okul yasak, erkek çocuklarına kendi açtıkları okullarda dini eğitim veriyorlar. Çocukların beynini yıkıyorlar, silahlı eğitim vermeye başladıkları çocuklar var. Erkeklere de camilerde din eğitimi toplantıları yapıyorlar.
"Ne zaman ne olacağını bilmeden yaşıyoruz. Bir bakarsın birini bir şeyle suçladılar, infaz ettiler, kafayı keserler 3 gün meydana asarlar. Niye öldürdükleri de sorulamaz.
"Kadınlar için hayat daha da zor. Evleri zindanları oldu, sürekli evde kalmak zorundalar. Bahçede çalışacak olan kadınların da yüzleri tamamen örtülü olacak, eldiven giyecekler. Böyle olunca bütün bahçe-tarla işleri erkeklere kaldı.

"Erkekler için de yapacak hiçbir şey yok. Bahçesi, tarlası olan onunla uğraşıyor, olmayanlar ev kadını gibi oldu. Tarım ilacı yok, tarlalarımızda, bahçelerimizde düzenli çalışamadık. Bu yıl ürün çok az. Böyle giderse seneye aç kalacağız."

'Sen olsan ne yapardın?'
IŞİD lideri Ebu Bekir Bağdadi'nin hilafet ilan edişi nedeniyle yaşadıkları yerde değişiklik olup olmadığını sordum. Hilafet ve Bağdadi'ye dair eğitimlerin başladığını ancak günlük hayatta değişiklik olmadığını söyledi.
"Siz biat ettiniz mi?" soruma, "Evet, biat ettik. Sen olsan ne yapardın? Biat etmiyorum diyebilir miydin?" cevabını verdi.
Halep kırsalı Suriye'deki en güçlü silahlı grupların bulunduğu ve zaman zaman birbirleriyle çatıştığı yerlerden biri. Halep ile Türkiye sınırı arasında kalan kasaba, köy ve mezralar tamamen silahlı grupların kontrolünde ve bu grupların kendi aralarındaki çatışmalara da sahne oluyor. Halep kırsalında yaşayan halkın büyük kısmı bu bölgeyi terketmiş olsa da hâlâ az sayıda insan yaşamaya devam ediyor. Bu bölgenin bir kısmı da IŞİD'in kontrolünde.

IŞİD (Irak ve Şam İslam Devleti) Suriye'deki ayaklanmanın başından itibaren ülkede olan savaşa aktif olarak katılan cihatçıların tek çatı altında toplanması için kuruldu. Radikal İslamcı ideolojiye sahip olan örgütün yaptığı infazlarla ve kontrol ettiği yerlerde uyguladığı katı kurallarla biliniyor.
Örgütün lideri Ebu Bekir Bağdadi geçtiğimiz ay halifeliğini ilan etti. Ardından IŞİD, adını İslam Devleti olarak değiştirdiğini duyurdu.

BBCTurkish.com, 07.08.2014

 


Bu bölümdeki diğer içerikler için tıklayınız.