Dünya

 Dünya'dan Başlıklar 

 Dünya > Dünya'dan Başlıklar > İran ani nükleer denetimlere izin verebilir

İran ani nükleer denetimlere izin verebilir

İran'ın, Cenevre'de nükleer programı konusunda yürütülen pazarlıklardaki heyetinin fiili lideri Dışişleri Bakan Yardımcısı Abbas Arakçı, ülkesinin Batı ile anlaşmazlıkları çözme yolunda son bir adım atarak nükleer tesislerine, ani denetimler yapılmasına izin verebileceğini söyledi.

Aynı yetkilinin İran medyasında yer alan açıklamalarına göre, uranyum zenginleştirme düzeyinin düşürülmesi de nihai bir anlaşmanın parçası olabilir.

Ama İran'ın diğer önemli talep olan zenginleştirilmiş uranyum stoklarının üçüncü bir ülkeye gönderilmesi konusunda daha katı olduğu anlaşılıyor.
İran ile nükleer programı konusunda Cenevre'de yapılan iki günlük görüşmelerin son oturumu basına kapalı sürüyor ve ayrıntılar şimdilik açıklanmıyor.
Yine de tarafların -özellikle de İran'ın- pazarlıkta hangi esneklikleri gösterebileceği konusunda ipuçları gelmeye başladı.
İran'ın İngiltere, Çin, Fransa, Rusya, ABD artı Almanya'dan oluşan ve kısaca P5+1 grubu diye adlandırılan ülkelerle yaptığı görüşmelerden şimdiye kadar sızan haberlerin çoğu İran kaynaklı.

Uranyum zenginleştirme düzeylerinin düşürülmesi ve ani denetimlere izin verilmesi Birleşmiş Milletler'in ve görüşmelere katılan ülkeler grubunun en temel talepleri arasında.

Beklentiler
Cenevre'deki BBC muhabiri James Reynolds, P5+1 ülkelerinin müzakerelerdeki amacını, İran'ı nükleer silah yapmasını kesinlikle engelleyecek belli adımları atmaya zorlamak olarak özetliyor.
Bu yolda İran'ın uranyum zenginleştirmeyi silah yapımında kullanılabilme açısından eşik olarak kabul edilen yüzde yirmiye indirmesini, tesislerinde ani denetimlere izin vermesini, yüzde yirmi oranında zenginleştirdiği uranyum stoklarının çoğunu üçüncü bir ülkeye nakletmesini ve Kum yakınlarındaki en önemli uranyum zenginleştirme tesisi Fordo'yu kapatmasını istiyorlar.
Bunların karşılığında İran'a son yıllarda uygulanan uluslararası ambargoları hafifletmeyi teklif ediyorlar.

Görece ılımlı bir politikacı olduğu düşünülen Hasan Ruhani'nin Ağustos ayında cumhurbaşkanı seçilişini izleyen bu ilk diplomatik temas çevresinde ilk gün her iki heyette de iyimser bir hava oluşmuştu.
Fakat yine de Batılı diplomatlara göre görüşmelerin bir anlaşma ile sonuçlanması kolay görünmüyor.
Dışişleri Bakanı Muhammed Cevad Zarif başkanlığındaki İran heyetinde, fiilen ana görüşmeci olan Bakan Yardımcısı Abbas Arakçı dünkü görüşmelerden sonra, ilk günün iyi geçtiğini, masadaki ülkelerin İran'ın tekliflerini dinlemeye açık olduğunu söylemişti.
Bakan Yardımcısı bugün uranyum zenginleştirme düzeyinin düşürülmesi ve ani denetimlere izin verilmesi konularında sorularını yanıtlarken, "Bu konuların hiçbiri birinci aşamada yok, ama İran'ın önerilerinin nihai adımlarını oluşturuyorlar."diyerek, ülkesinin esneklikleri hakkında önemli ipuçları vermiş oldu.
Buna karşılık Arakçı, önemli pazarlık konularından, zenginleştirilmiş uranyum stoklarının üçüncü bir ülkeye nakli konusunda daha önce olumsuz konuşmuştu.
Bakan Yardımcısı İran medyasında yayımlanan bir açıklamasında "Bir gram uranyumun dahi ülke dışına çıkmasına izin veremeyiz" demişti.
 

BBCTurkish.com, 16.10.2013


Bu bölümdeki diğer içerikler için tıklayınız.