Dünya

 Dünya'dan Başlıklar 

 Dünya > Dünya'dan Başlıklar > 1915 olayları: Obama 'Meds Yeghern' tabirinden şaşmadı

1915 olayları: Obama 'Meds Yeghern' tabirinden şaşmadı
Amerikan Kongresi, bu sene, hemen hemen her yıl Nisan aylarında yoğun olarak yaşadığı 1915 olaylarının ''Ermeni Soykırımı'' olarak tanınması talebine tanık olmadı.

Başkentteki Ermenistan Büyükelçiliği’nden bir diplomata göre ise, 'şimdiye kadar bir tasarının gelmemiş olması, 24 Nisan’dan sonra gelmeyeceği anlamına gelmiyor.'

ABD Kongresi dışında, Amerikan başkanları her 24 Nisan günü yayınladıkları açıklama ile 1915 olaylarını anıyorlar.

Obama bu yılki anma konuşmasında da ilk dönemi boyunca yaptığı gibi, ‘Büyük Felaket’ anlamına gelen ‘Meds Yeghern’ ifadesini tercih etti.

'Tasarı sonraki aylarda gelebilir'

Washington'daki Türkiye Büyükelçiliği yetkilileri de bu tür bir tasarının sonraki aylarda da gelebileceğine dikkat çekiyor.

Türk tarafından kaynaklar ise böyle bir tasarının 24 Nisan’dan önce gelmediğini, daha sonraki aylarda gelmesinin ise sadece bir alışkanlığın devamı olarak görülebileceği görüşünde.

Washington’da Türkiye lobisinden bir yetkilinin BBC Türkçe'ye aktardığına göre, Temsilciler Meclisi Başkanı Cumhuriyetçi John Boehner, geçtiğimiz yaz mevsiminde Washington dışında yapılan ve Amerikalı Türklerin katıldığı bir toplantıda, kendisinin başkanlığı döneminde bu tür bir tasarının yasalaşmayacağı sözünü verdi.

Bu söz, konuyu yakından takip eden bir başka kaynak tarafından da doğrulandı. Bundan dolayı da Ermenistan diaspora lobileri, bu yıl enerjilerini bu konu üzerine harcamaktan vazgeçti.

Tarihsel olarak da Türkiye’yi insan hakları veya demokrasi açısından sorgulayan tasarıların, genelde Demokratların çoğunluğu elde ettiği Meclis ve komitelerde geçtiği de biliniyor.

ABD Temsilciler Meclisi Dışişleri Komitesi'nde Ermeni soykırımı iddiaları ile ilgili karar tasarısı son kez 5 Mart 2010 tarihinde, Demokrat Nancy Pelosi’nin Meclis başkanlığı sırasında, 23 evet oyuna karşı 22 hayır ile geçmişti.

Türkiye’nin ABD Büyükelçisi Namık Tan da, Türkiye tarafından tasarıyı protesto etmek üzere Ankara’ya geri çağrılmıştı.

Geçtiğimiz üç yıl içinde ise Türkiye-Amerikan ilişkilerinde oldukça büyük ve pozitif olarak kabul edilebilecek değişimler yaşandı.

Arap Baharı olarak adlandırılan protestolar sonucu Ortadoğu’daki birçok yönetim yıkılırken, Suriye’de iç savaş ikinci yılını geçti.

İran tehdidi ve Ortadoğu’daki tarihsel değişimler sırasında Türkiye’nin önemi Washington için artarak devam etti.

Ermeni diasporası 2015'e odaklandı

Merkezi Washington’da bulunan ''Amerika için Türk Koalisyonu'' isimli derneğin başkanı Lincoln McCurdy’e göre ise Ermeni diasporası 2015 yılında bir ''soykırım tasarısı''nı Kongre’den geçirmek için kampanyalarını sürdürüyor.

2015 yılı, 1915 olaylarının 100. yılı olarak kabul ediliyor ve 2015’te bu tür bir yasa tasarısını Meclis’ten geçirme isteğinin olduğu herkesçe kabul ediliyor.

2014’deki Amerikan ara seçimleri ve bu seçimlerde Temsilciler Meclisi liderliğinin değişip değişmeyeceği bu açıdan dikkat edilecek bir başka nokta.

Washington’daki en güçlü Ermeni lobisi olarak bilinen Amerika Ermeni Ulusal Komitesi’nin (ANCA) direktörü Aram Hamparian BBC Türkçe’ye verdiği özel röportajda, Obama yönetimini ‘konunun yanlış tarafında olmakla’ suçladı.

Hamparian 1915 olayları ile ilgili konularda Obama yönetimini, kendi yetkililerine konu hakkında yorum yaptırmamakla suçladı.

Hamparian, ABD’nin Ankara Büyükelçisi Francis Ricciardone’nin önümüzdeki günlerde Amerikan-Türk Asamblesi yıllık konferansında konuşmamasını talep ettikleri halde, buna izin verildiğini de söyleyerek ABD yönetimini ‘duyarsız’ olmakla itham etti.

BBCTurkish.com, 24.04.2013

Bu yıl da dört paragraflık “Büyük Felaket”le geçti
1915 olaylarının yıldönümü dolayısıyla her yıl geleneksel olarak yayınlanan başkanlık bildirisinde Obama bu yıl da göreve geldiğinden beri olduğu gibi Ermenice “büyük felaket” anlamına gelen “Meds Yeghern” ifadesini kullandı. Böylece “soykırım” ifadesi yine bildiriye girmemiş oldu.

1915 olaylarının nasıl tanımlanacağı tartışmasında ABD’de bu sene de değişen bir şey yok. ABD Başkanı Barack Obama, her sene olayların yıldönümü kabul edilen 24 Nisan’da konuyla ilgili yayınladığı başkanlık bildirisinde, bu sene de 2009’da göreve geldiğinden beri yaptığı gibi yine “soykırım” yerine Ermenice “büyük felaket” anlamına gelen “Meds Yeghern” ifadesini kullandı. Ve beşinci kez tekrarladığı, birçok cümlesi önceki senelerde yayınlanan açıklamalardan kopyala/yapıştır yapılan bildiride, “98 yıl önce 1,5 milyon Ermeni, Osmanlı İmparatorluğu’nun son günlerinde katledildi ya da ölüme yürüdü” dedi.

Obama açıklamasında şunları söyledi: “Bugün Meds Yeghern'i anıyor ve 20'nci yüzyılın en kötü mezalimlerinden birinde hayatlarını kaybedenleri onurlandırıyoruz. 98 yıl önce 1,5 milyon Ermeni, Osmanlı İmparatorluğu’nun son günlerinde katledildi ya da ölüme yürüdü. Yok olan yaşamları yadetmek ve yaşanan acıları hatırlamak için saygıyla duralım. Bunu yaparken, eyaletlerimiz, kurumlarımız, topluluklarımız ve ailelerimiz tarafından saygıyla hatırlanan ABD’deki ve dünya üzerindeki milyonlarca kişiye katılıyoruz. Ayrıca tarihin bu tür karanlık dönemlerinin bir daha tekrarlanmamasına yönelik taahhüdümüzü kendi kendimize hatırlattık.

1915'te ne yaşandığına dair görüşümü sık sık tekrar ettim ve görüşüm değişmedi. Gerçeklerin tam, dürüst ve adil biçimde kabul edilmesi hepimizin yararına. Ülkeler, geçmişin acı unsurlarını kabul ederek ve bunlarla yüzleşerek, dolayısıyla daha adil ve hoşgörülü bir gelecek için temel inşa ederek daha güçlü büyürler. Biz de ABD'de, kendi tarihimizin bazı en karanlık anlarıyla barışmak için uğraşırken, bu dersin kıymetini biliyoruz. Halihazırda bu yoldan giden cesur Ermeni ve Türkleri takdir ediyor ve hükümetlerinin ve benim hükümetimin desteğiyle onları bunun daha fazlasını yapmaya teşvik ediyoruz.

Ermeni halkının tarihi ve mirası, yenilmez ruhuyla ve çok büyük acı ve sıkıntılar karşısındaki büyük direnciyle iz bıraktı. ABD, Ermeni-Amerikalıların toplumumuza, kültürümüze ve topluluklarımıza yaptığı katkılarla daha güçlü. Bu katkıya; atalarının gurur duyacağı, demokrasiyi yaşatan ve insanların özgürlüğü ve haysiyetine saygı gösteren bir ulus inşa etmeye doğru çalışırlarken, Ermeni halkını destekleyerek yanıt veriyoruz. Bugün Meds Yeghern'in dehşetini hatırlamak, hayatını kaybedenlerin anılarını onurlandırmak ve Ermeni halkına kalıcı bağlılığımızı teyit etmek için dünyanın her yerindeki Ermenilerle birlikte duruyoruz."

ANİ TEPKİ YOK
Daha önceki yıllarda, Obama’nın açıklamasının yayınlanmasının ardından hem Türk hem de Ermeni tarafından tepkiler yükselir, Türkler ABD’yi tarihi tek taraflı ele almakla suçlarken, Ermeniler de Obama’yı senatörken söz verdiği halde başkan olduktan sonra “soykırım” ifadesini kullanmamakla eleştirirdi.

Ermeni diasporasının çatı örgütü ANCA, başkanlık bildirisinin üzerinden iki saat geçtikten sonra bir açıklama yayınlayarak, bildiride “soykırım” ifadesi kullanılmadığı için duyduğu hayalkırıklığını dile getirdi. Diasporanın şahin kanadı ANCA, açıklamasından şöyle dedi: “Üzüntü verici biçimde, bugün Başkan Obama Ermeni Soykırımı’nın anılmasında liderlik etmeyi değil, Ankara’nın susturma politikasını takip etmeyi seçti. Türk baskısı altında kamuoyu önünde geri adım atışı, bu suçu kabul etme konusunda verdiği söze ve kendi hükümetimizin yarım yüzyıldan fazla bir süre önce Ermeni Soykırımı’nı açık bir soykırım olarak tanıyan kayıtlarına rağmen geldi. Başkanımızın Türkiye’nin gerçeği inkar etmedeki suç ortaklığı ve adaleti devamlı engellemesi, Türkiye’nin Ermeni ulusuna karşlı halen cezasız kalan suçu için gerçek, adil ve kapsamlı bir uluslararası düzenleme yönündeki ilerlememizi rayından çıkarmayacak.”

Hürriyet, 24.04.2013


Bu bölümdeki diğer içerikler için tıklayınız.