Dünya
 Dünya > Dünya'dan Başlıklar > Kolombiya bu defa barıştan umutlu
Kolombiya bu defa barıştan umutlu
Kolombiya hükümeti, geçmişi 1964'e kadar giden çatışmaları sona erdirmek için Kolombiya Devrimci Silahlı Güçleri, kısa adıyla FARC örgütüyle masaya oturuyor.
Hükümet ve gerilla temsilcileri, Norveç'in başkenti Oslo'da buluşuyor.
Taraflar, doğrudan görüşmelere ilk defa başlamıyor. Ancak gözlemciler, bu defa işlerin daha farklı olabileceğini düşünüyor.
Kolombiya'da görüşme sürecine nasıl gelindi?
Kolombiya Devlet Başkanı Manuel Santos, FARC ile gayrı resmi görüşmelerinin, 7 Ağustos 2010'da koltuğuna oturmasından kısa süre sonra başladığını açıkladı.
Yaklaşık bir buçuk yıl süren bu gayrı resmi temasları, Küba'nın başkenti Havana'da 23 Şubat 2012'de başlayan ön görüşmeler izledi.
Görüşmeler, 26 Ağustos'ta "anlaşmazlığın sona erdirilmesi ve kalıcı bir barışın sağlanmasını" amaçlayan bir genel anlaşma metni imzalandı.
Bu aşamada, diğer gerilla grubu Ulusal Kurtuluş Ordusu (ELN) görüşmelere katılabileceğini duyurduysa da, bir gelişme olmadı.
Ateşkes ilan edildi mi?
Hayır. Santos, en başından itibaren, nihai anlaşma yapılana kadar gerillalara karşı operasyonların süreceğini vurguladı.
Bu tavrın arkasında, geçmişteki barış arayışlarının gerillalar tarafından yeniden gruplaşmak için kullanıldığına inanılması yatıyor.
Böylece, örgütün barış konusunda ne kadar kararlı olduğunun test edildiği söyleniyor.
FARC ise görüşme sürecini başlatan liderlerinden Alfonso Cano'nun Kasım 2011'de öldürülmesine rağmen görüşmeleri sürdürmelerinin kararlılıklarının bir göstergesi olduğunu belirtiyor.
Her ne kadar geçmişe kıyasla oldukça güç kaybetmiş olsalar da isyancılar Kolombiya'da oldukça etkili.
Bugün isyancıların yanı sıra Bacrims olarak bilinen uyuşturucu çeteleri de ülkede korku salıyor.
Diyalog nasıl devam edecek?
Oslo'da başlanan görüşmelere, daha sonra Küba'nın başkenti Havana'da devam edilecek. Norveç ve Küba'nın garantörü olduğu görüşme süreci, Venezuela ve Şili tarafından da destekleniyor.
Varılan ön anlaşmada, doğrudan görüşmeler için belirli bir tarih aralığı belirtilmiyor. Ancak Başkan Santos, görüşmelerin "yıllar değil, aylar içinde" sona ermesini umduğunu söylüyor.
Kolombiya'da yayınlanan El Espectador gazetesine göre, Temmuz 2013'e kadar açık bir ilerleme sağlanamazsa hükümet tarafı görüşmelerden çekilecek.
FARC, görüşmeler ne kadar sürerse sürsün masada kalacaklarını açıkladı.
Kolombiya hükümetini masada şu isimler temsil edecek: Baş müzakereci ve eski Devlet Başkan Yardımcısı Humberto de la Calle, hükümetin barış işleri yetkilisi Sergio Jaramillo, Eski Genelkurmay Başkanı Jorge Mora, Eski Kolombiya Polis Müdrü Oscar Naranjo, eski barış işleri yetkilisi Frans Pearl ve Kolombiya'nın en büyük işveren kuruluşu ANDI lideri Luis Carlos Villegas.
Masada yer alacak FARC temsilcileri ise şunlar: 8 kişilik Sekreterya üyesi Luciano Marin (kod adı Ivan Marquez), örgütün "Dışişleri Bakanı" diye adlandırılan Rodrigo Granda (Ricardo Tellez), örgütün uluslararası komisyonu üyeleri Luis Alberto Alba (Marco Leon Alarca) ve Andres Paris ile uyuşturucu kaçakçılığı ve insan kaçırma suçundan ABD'de 60 yıl hapis cezası yatan Ricardo Palmera (Simon Trinidad). Palmera'nın telekonferans ile görüşmelere katılmasına ne kadar izin verileceği belli değil.
Neler tartışılacak?
Varılan ön anlaşmaya göre, masaya öncelikle şu beş konu getirilecek:
- Kırsal kalkınma
- Siyasi muhalefet ve vatandaş katılımı konusunda garantiler
- Silahlı çatışmaların son bulması
- Uyuşturucu ticareti
- Çatışma kurbanlarının hakları
Önceki barış arayışı süreçlerinde FARC, Kolombiya'nın politik ve ekonomik yapısına ilişkin radikal sayılabilecek talepler öne sürüyordu. Şu anda daha zayıf olan örgütün, elinin zayıflığı nedeniyle daha gerçekçi bir gündeme razı olduğu yorumları yapılıyor.
En son görüşme süreci, Andres Pastrana'nın Devlet Başkanı olduğu 1999-2002 döneminde olmuştu. Bu süreçte, İsviçre büyüklüğündeki El Caguan, "silahtan arındırılmış bölge" ilan edildi. Örgütün bu bölgeyi silah almak, uyuşturucu ihraç etmek ve askeri yapısını güçlendirmek için kullandığı öne sürüldü. Gerillaların Senatör Jorge Gechem'i taşıyan bir uçağı kaçırması ve Devlet Başkanı adayı Ingrid Betancourt'u rehin alması üzerine süreç çöktü.
Örgütle hükümet arasında 1984'te imzalanan anlaşma ise ateşkes öngörüyordu. 1986'da süresi uzatılan ateşkes, 1990'a kadar devam etti. FARC silah bırakmayı veya silahlı mücadeleyi terk etmeyi kabul etmedi.
Birçok militanın katıldığı Yurtsever Birlik partisi, uyuşturucu tacirleri tarafından teşvik edilen ve güvenlik güçleriyle bağlantıları olan sağcı ölüm mangalarının hedefi oldu. Parti üyelerinin çoğu siyasi mücadalenin işe yaramayacağını düşünerek FARC saflarına döndü.
Devlet Başkanı Cesar Gaviria da gerilla gruplarıyla Venezuela ve Meksika'da temas kurulmasına izin verdi. Ancak Halk Kurtuluş Ordusu (EPL) tarafından kaçırılan eski Bakan Argelino Duran'ın rehin iken ölümü üzerine görüşmeler kesildi.
Virgilio Barco'nun iktidarı dönemindeyse görüşmeler sonuç verdi ve M-19 adlı gerilla grubu Mart 1990'da kendisini feshetti. M-19 üyelerinin kurduğu parti seçimlerde üçüncü olurken, Devlet Başkanı adayları Carlos Pizarro suikast kurbanı oldu.
M-19 üyelerinin yapımına katıldığı 1991 anayasası hâlâ yürürlükte. Eski bir M-19 üyesi olan Gustovo Petro ise başkent Bogota'nın Belediye Başkanı.
Aynı dönemde, EPL ile Güney Amerika yerlilerinin kurduğu gerilla örgütü Quintin Lame, silahlı mücadeleyi bırakan diğer örgütler oldu.FARC ne kadar güçlü?
Son yıllarda uygulanan sıkı güvenlik tedbirleri isyancıların ülkedeki etkisini büyük oranda azalttı. Birçok isyancı lider öldürüldü ve birçok gerilla lideri örgütü terk etti.
2003 yılından bu yana 31 bin militan silah bıraktı. 2001'de 16 bin olduğu söylenen militan sayısının bugün 8 bin civarında olduğu sanılıyor.
Bir dönem boyunca ülke topraklarının üçte birini kontrol eden isyancı gruplar, hâlâ devlet otoritesinin ulaşamadığı taşra bölgelerinde yönetimi ellerinde bulunduruyor.
Gerilla örgütlerinin başlıca gelir kaynaklarının kaçak altın madenciliği ve uyuşturucu ticareti olduğu iddia ediliyor.
2005 yılında oldukça tartışma yaratan bir adalet ve barış yasası kabul edildi ve militanların alacakları hapis cezaları düşürüldü. Bu yeni düzenlemeye göre silah bırakan ve suçlarını itiraf eden militanlar sekiz yıldan uzun süre hapiste kalamıyor.
Kolombiyalılar barış sürecini ne kadar destekliyor?
Yapılan son ankete göre, Kolombiyalıların yüzde 77'si barış sürecini destekliyor fakat sadece yüzde 54'lük bir kesim sonuca ulaşılacağına inanıyor.
Diğer yandan, aynı ankete katılanların yüzde 78'i FARC liderlerinin hapis yatmasını istiyor, yüzde 72'si de gerilla liderlerinin siyasete katılmasına karşı çıkıyor.
BBCTurkish.com, 17.10.2012
Kolombiya'nın FARC ile barış görüşmesi başlıyor
Kolombiya hükümeti ile FARC gerillaları arasındaki barış görüşmesini yürütecek müzakereciler, 50 yıldır sürmekte olan çatışmaya son vermek amacıyla Norveç'in başkenti Oslo'ya gidiyor.
Hükümetin baş müzakerecisi Humberto de la Calle boş ümitler yaratmak istemediklerini, ancak ekibinin iyimser olduğunu söyledi.
Kolombiya Devrimci Silahlı Kuvvetleri FARC delegeleri ise barış görüşmelerinin ikinci aşamasının gerşekleşeceği Küba'dan yola çıkıyor.
Bu hafta başlayacak olan görüşmeler son on yılın ilk doğrudan görüşmeleri olacak.
İlk aşaması Norveç'te gerçekleşecek olan görüşmeler lojistik nedenlerden dolayı birkaç defa ertelenmek zorunda kaldı. En son erteleme ise Kolomibya'daki kötü hava koşulları nedeniyle oldu.
Baş müzakereci Calle, Bogota'daki askeri hava üssünden ayrılırken gazetecilere görüşmelerden umutlu olduğunu söyledi.
Calle "Boş umut yaratmak istemiyoruz ama Kolombiya'ya iyi haberle döneceğimiz konusunda ümit veren yapısal unsurlar olduğuna inanıyoruz" dedi.
FARC'ın ateşkes çağrısı reddedildi
Calle, tarafların Çarşamba günü Oslo'da kapalı kapılar ardında biraraya gelerek Perşembe günkü ortak basın açıklamasını hazırlayacaklarını ve Havana'daki ikinci aşamanın takvimini belirleyeceklerini söyledi.
FARC Kolombiya'daki en eski ve en büyük gerilla grubu. 1964'ten bu yana Kolombiya devletine karşı silahlı mücadele yürütüyor.
İki tarafın temsilcileri Norveçli ve diğer diplomatlarla birlikte Havan'da biraraya gelmişti.
Müzakerelerin ve basın açıklamasının ertelenmesi, FARC temsilcileri hakkındaki tutuklama emirlerinin kaldırılmasındaki gecikmeye ve FARC delegasyonunun bileşimi konusundaki görüş ayrılıklarına bağlandı.
İlk çıktığı dönemde hükümeti devirerek Marksist bir yönetim kurma amacıyla yola çıkan FARC'ın son yıllarda yürüttüğü mücadeleyi finanse etmek için uyuşturucu ticaretine girdiği yönünde haberler var.
Grubun 2001'de 16 bin olan gerilla sayısının bugün yarıya düştüğü söyleniyor.
Kolombiya Devlet Başkanı Juan Manuel Santos barış konusunda "temkinli" bir iyimserlik taşıdığını açıkladı.
Nihai bir anlaşmaya varılıncaya kadar askeri operasyonların devam edeceğini belirten Santos, FARC'ın ateşkes çağrılarını reddetti.
BBCTurkish.com, 17.10.2012
Bu bölümdeki diğer içerikler için tıklayınız.
| 
